બજેટ 2023-24: આરકે સન્મુખમ ચેટ્ટીએ 26 નવેમ્બર 1947ના રોજ સ્વતંત્ર ભારતનું પ્રથમ બજેટ રજૂ કર્યું. આરકે સન્મુખમ ચેટ્ટીએ 1947 થી 1948 સુધી ભારતના પ્રથમ નાણામંત્રી તરીકે સેવા આપી હતી.
કેન્દ્રીય બજેટ 2023: કેન્દ્રીય નાણા મંત્રી નિર્મલા સીતારમણ આવતીકાલે એટલે કે 1 ફેબ્રુઆરીએ દેશનું સામાન્ય બજેટ રજૂ કરશે. લાંબા સમયથી બજેટને લઈને તમામ વાતો થઈ રહી છે. દર વર્ષે રજૂ થતા સામાન્ય બજેટમાં સરકાર સામાન્ય રીતે આગામી નાણાકીય વર્ષ માટેની મોટી નાણાકીય યોજનાઓ વિશે જણાવે છે. વિવિધ મંત્રાલયોને વિવિધ વિકાસ કાર્યો માટે ભંડોળ ફાળવવામાં આવે છે.
પરંતુ આ બધી બાબતો એવી છે કે જે કાં તો તમે જાણો છો અથવા તો તમે આરામથી ક્યાંક વાંચી જશો, પરંતુ આજે અમે તમને સામાન્ય બજેટ સાથે જોડાયેલી કેટલીક એવી રસપ્રદ માહિતી જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, જેના વિશે તમે ભાગ્યે જ જાણતા હશો.
બજેટ સંબંધિત રસપ્રદ બાબતો
2019 પહેલા દેશના નાણામંત્રી ખાતાવહીના રૂપમાં સૂટકેસમાં બજેટ લાવતા હતા, પરંતુ નિર્મલા સીતારમણે 2019માં આ પરંપરા તોડી નાખી. તે ફાઈલને લાલ કપડામાં લપેટીને સંસદમાં પહોંચી હતી. આ ફાઇલને માત્ર ખાતાવહી કહેવાતી હતી.
આરકે સન્મુખમ ચેટ્ટીએ 26 નવેમ્બર 1947ના રોજ સ્વતંત્ર ભારતનું પ્રથમ બજેટ રજૂ કર્યું હતું. ચેટ્ટીએ 1947 થી 1948 સુધી ભારતના પ્રથમ નાણાં પ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી.
દેશની આઝાદી બાદ કુલ 73 સામાન્ય બજેટ, 14 વચગાળાના બજેટ અને 4 વિશેષ અથવા મિની બજેટ રજૂ કરવામાં આવ્યા છે.
જવાહરલાલ નેહરુ, ઈન્દિરા ગાંધી અને રાજીવ ગાંધી એવા પીએમ છે જેમણે બજેટ પણ રજૂ કર્યું છે.
2016 પહેલા બજેટ ફેબ્રુઆરીના અંતિમ દિવસોમાં રજૂ કરવામાં આવતું હતું, પરંતુ અરુણ જેટલીએ 2017માં આ પરંપરા તોડી હતી. ત્યાર બાદ તેમણે 1 ફેબ્રુઆરીએ બજેટ રજૂ કર્યું હતું. ત્યારથી આ તારીખે બજેટ રજૂ કરવામાં આવે છે.
‘હલવા સમારોહ’ એ નાણા મંત્રાલય દ્વારા ઉજવવામાં આવતો પ્રસંગ છે, જે બજેટ છાપવાની પ્રક્રિયાની શરૂઆત દર્શાવે છે. ‘હલવો’ પરંપરાગત ‘કઢાઈ’ (મોટા પાન)માં તૈયાર કરવામાં આવે છે અને દેશ માટે બજેટ બનાવવાની કવાયત સાથે સંકળાયેલા તમામ કર્મચારીઓને પીરસવામાં આવે છે.
